Page 91 - George Orwell - 1984

'çordç Orvel – 1984.

åirina atlantskog i Tihog okeana, a Istaziju plodnost i vrednoĄa stanovniåtva. Osim
toga, viåe ne postoji niåta, u materijalnom smislu, oko Ćega bi se moglo boriti.
Izgradnjom zatvorene privrede, u kojoj su proizvodnja i potroånja mećusobno
usklaćene, prestala je borba za trçLåta, koja je bila jedan od glavnih uzroka ranijih
ratova, a trka za sirovinama je izgubila çivotnu vaçnost koju je nekad imala. U
svakom sluĆaju svaka od ove tri superdrçave toliko je velika da skoro sav materijal
koji joj je potreban moçe dobiti na svojoj teritoriji. Ukoliko ima direktnu
ekonomsku svrhu, rat se sada vodi samo za radnu snagu. Izmeću granica ovih triju
drçava, a ni u Ćijem stalnom posedu, nalazi se nepravilni pravougaonik Ćiji su uglovi
Tanger, Brazavil, Darvin i Hongkong, a u kome çivi otprilike petina stanovniåtva
sveta. Upravo se za posed nad ovim gusto naseljenim oblastima i nad oblaåĄu
Severnog pola ove tri drçave bore. U praksi, nijedna od njih nikad nema vlast nad
celom tom spornom oblaåĄu. Izvesni njeni delovi stalno prelaze iz ruke u ruku, a
ono åto diktira beskonaĆne promene u svrstavanju triju drçava jeste prilika da se
ovaj ili onaj komad te oblasti zauzme iznenadnom izdajom.

Svaka od ovih sporednih teritorija sadrçi nalaziåta dragocenih minerala, a na
nekima ima vaçnih biljnih proizvoda kao åto je kauĆuk, koji se u hladnijim
klimatskim pojasevima inaĆe mora proizvoditi sintetiĆki po relativno skupim
metodima. No, pre svega, te teritorije sadrçe neiscrpnu rezervu jevtine radne
snage. Sila koja ima vlast nad ekvatorijalnom Afrikom, ili zemljama Srednjeg
Istoka, ili Juçnom Indijom, ili Indonezijskim arhipelagom, poseduje isto tako i tela
desetina ili stotina miliona slabo plaĄenih i çestoko eksploatisanih kulija. Stanovnici
ovih oblasti, koji, manje ili viåe otvoreno, imaju status robova, neprekidno prelaze
iz ruku jednog u ruke drugog osvajaĆa, i troåe se kao ugalj ili nafta u trci da se
proizvede åto viåe oruçja, zauzme åto viåe teritorije, stekne vlast nad åto viåe
radne snage, da bi se proizvelo åto viåe oruçja, zauzelo åto viåe teritorije, i tako u
beskraj. Ovde treba imati u vidu da se bitka retko vodi van granica spornih oblasti.
Granice Evroazije osciliraju izmeću basena reke Kongo i severne obale
Sredozemnog mora; ostrva u Indijskom i Tihom okeanu stalno prelaze iz okeanijskih
u istazijske ruke i obratno; u Mongoliji graniĆna linija izmeću Evroazije i Istazije
nikad nije stabilna; oko Severnog pola sve tri zemlje polaçu pravo na ogromna
prostranstva koja su u stvari veĄim delom nenaseljena i neistraçena; ali ravnoteça
sile uvek ostaje pribliçno ista, a teritorija koja predstavlja centrni deo svake od
ove tri superdrçave ostaje uvek netaknuta. Sem toga, rad eskploatisanih naroda
nastanjenih oko Ekvatora nije istinski potreban svetskoj privredi. Taj rad ne
doprinosi niåta bogatstvu sveta jer se svi njegovi proizvodi koriste za rat, a cilj rata
je uvek biti u boljem poloçaju za voćenje sledeĄeg rata. Svojim radom porobljeni
narodi omoguĄavaju porast u tempu neprekidnog rata. No i bez njih struktura
svetskog druåtva, kao i proces kojim se ono odrçava, ne bi bili suåtinski izmenjeni.
Prvenstveni cilj modernog rata (u skladu sa principima, dvomisli, taj cilj
rukovodeĄi umovi Uçe partije istovremeno priznaju i ne priznaju) jeste utroåiti
proizvode maåine a da se pri tom ne poveĄa opåti çivotni standard. Joå od kraja
devetnaestog veka, problem upotrebe viåka robe åiroke potroånje je latentan u
industrijskom druåtvu. Danas, kad vrlo malo ljudskih biĄa ima dovoljno da jede,
ovaj problem oĆigledno nije preåan, a mogao je to ne postati Ćak i da nije bilo
dejstva veåtaĆkog procesa uniåtenja. Svet danaånjice je go, gladan i ruåevan u
porećenju i sa svetom koji je postojao pre 1914. godine, a kamoli sa imaginarnom
buduĄnoåĄu kojoj su se ljudi iz tog doba nadali. PoĆetkom dvadesetog veka, vizija
buduĄeg druåtva u kome vladaju neverovatno bogatstvo, neoptereĄenost radom,
red i delotvornost - blistav antiseptiĆan svet od stakla, Ćelika i sneçno belog betona
- bila je deo svesti skoro svakog obrazovanog Ćoveka. Nauka i tehnika razvijale su
se neverovatnom brzinom, i Ćinilo se sasvim prirodnim pretpostaviti da Ąe se
razvijati i dalje. To se nije desilo, delom zbog osiromaåenja prouzrokovanog dugim

91/151