Page 90 - George Orwell - 1984

'çordç Orvel – 1984.

kljuĆaonice, bez nervoznog impulsa da se osvrne ili da pokrije stranu rukom. Blagi
letnji vazduh igrao mu se uz obraz. Odnekud izdaleka dopirali su deĆji uzvici; u
samoj sobi nije bilo nikakvog zvuka do kucanja sata sliĆnog grebanju kakvog
insekta. On se spusti joå dublje u naslonjaĆu i podiçe noge na reåetku pred
ognjiåtem kamina. To je bilo blaçenstvo, to je bila veĆnost. Najednom, kao åto
Ćovek ponekad Ćini s knjigom za Ćiju svaku reĆ zna da Ąe proĆitati i preproĆitavati,
on je otvori na drugom mestu i naće se kod treĄe glave. Nastavi da Ćita:

Glava treĄa
RAT JE MIR

Cepanje sveta na tri velike super-drçave bio je dogaćaj koji se mogao
predvideti - koji je bio predvićen - pre polovine dvadesetog veka. Utapanjem
Evrope u Rusiju i Velike Britanije u Sjedinjene AmeriĆke Drçave veĄ su se de facto
stvorile dve od tri drçave koje danas postoje, naime Evroazija i Okeanija. TreĄa,
Istazija, pojavila, se kao posebna celina tek posle joå jedne decenije zapetljanih
borbi. Granice izmeću ovih triju drçava mestimiĆno su proizvoljne, a mestimiĆno
variraju zavisno od ratne sreĄe, ali, uopåte uzev, slede geografske meće. Evroazija
obuhvata ceo severni deo evropskog i azijskog tla, od Portugalije do Beringovog
moreuza. Okeanija obuhvata Severnu i Juçnu Ameriku, ostrva u Tihom okeanu,
ukljuĆujuĄi i Britanska ostrva, Australaziju i juçni deo Afrike. Istazija, manja od
ovih dveju, a sa nepreciznije odrećenom zapadnom granicom, obuhvata Kinu i
zemlje juçno od nje, japanska ostrva i veliki ali ne uvek isti deo Mandçurije,
Mongolije i Tibeta.
U jednoj ili drugoj kombinaciji, ove tri super-drçave stalno su u ratu, i to
stanje traje veĄ dvadeset pet godina. Medjutim, rat viåe nije ona oĆajniĆka,
razorna borba kao åto je bio u prvim decenijama dvadesetog veka. To je rat
ograniĆenih ciljeva izmedju suparnika koji nisu u stanju da uniåte jedan drugog,
koji nemaju materijalnog uzroka za borbu, i koje ne deli nikakva istinska razlika u
ideologiji. Ovo ne znaĆi da su bilo voćenje rata bilo stav koji preovladava u odnosu
na njega, postali manje krvoçedni, ili u veĄoj meri viteåki. Naprotiv, ratna histerija
je u svim zemljama sveobuhvatna i trajna, a silovanje, pljaĆka, ubijanje dece,
porobljavanje celih naroda, i mere protiv zarobljenika koje ponekad idu do kuvanja
u ulju i spaljivanja çivih ljudi, smatraju se normalnim, kad ih Ćini sopstvena strana
a ne neprijateljska, dostojnim hvale. Ali u fiziĆkom smislu, rat obuhvata veoma
mali broj ljudi, pre svega visoko kvalifikovane specijaliste, i prouzrokuje relativno
mali broj çrtava. Borbe se, kad do njih uopåte i doće, vode na odrećenim
granicama o Ćijem geografskom poloçaju obiĆan Ćovek moçe samo da nagaća, ili
oko PloveĄih tvrćava koje Ćuvaju strateåka mesta na pomorskim putevima. U
centrima civilizacije rat ne znaĆi niåta viåe do trajne nestaåice robe åiroke
potroånje, i po koju eksploziju raketne bombe koja eventualno prouzrokuje smrt
nekoliko desetina ljudi. Rat je u stvari izmenio svoj karakter. TaĆnije, razlozi zbog
kojih se vodi rat razvrstani su po vaçnosti na drukĆiji naĆin. Motivi koji su su
izvesnoj meri bili prisutni u velikim ratovima s poĆetka dvadesetog veka sad su
postali dominantni, svesno su priznati i po njima se postupa.
Da bi se razumela priroda sadaånjeg rata - jer je, uprkos pregrupisavanjima
do kojih dolazi svakih nekoliko godina, joå uvek u pitanju jedan isti rat - potrebno
je pre svega shvatiti da on nikako ne moçe imati odluĆujuĄi znaĆaj. Nijedna od
triju superdrçava ne moçe se definitivno osvojiti, Ćak ni kad su ostale dve udruçene
protiv nje. Sve su one previåe izjednaĆene po ratnom potencijalu, a i prirodna
odbrana im je prejaka. Evroaziju åtite ogromna kopnena prostranstva, Okeaniju

90/151