Page 197 - Vojin Dimitirijević - Strahovlada

ni teroristički. Agresor ne teži potpunom uništenju protivnikove
oružane sile, još manje njegovog stanovništva, već želi da savlada
volju za otporom izazivanjem straha od daljih posledica. U ratnoj
shemi, ubijeni na bojnom polju su terorske žrtve, a preživeli su
oni koji su šira meta terora: njih treba zastrašivati, paralisati i na-
terati na predaju. Kao i u unutrašnjem političkom sukobu, teror
nastaje onda kada se nasilje primenjuje bez poštovanja izvesnih
pravila. Latentni terorizam rata postaje otvoren onda kada se krši
međunarodno ratno pravo, koje predstavlja stari pokušaj da se
međunarodni sukobi humanizuju (koliko je to moguće). I u ratu,
dakle, mora da postoji zakonitost. Kršenje ratnog prava, kako u
odnosu na pripadnike neprijateljske oružane sile, tako i u odnosu
na civilno stanovništvo, pretvara oružani sukob u terorsku akciju.
Ona to postaje, na primer, čim se koriste bojni otrovi, napadaju
bolnice, streljaju ratni zarobljenici, uzimaju taoci, nasilno raseljava
stanovništvo, primenjuje kolektivno kažnjavanje itd.
Ne treba naročito naglašavati da savremeni oružani sukobi u
tom pogledu postaju sve više obeleženi terorskom komponentom.
Jedan od razloga za to jeste odbijanje agresora da prizna da vodi
rat, delimično i zato da bi izbegao međunarodnu osudu. Drugi,
pravi, razlog jeste u tome što međunarodni sukobi, zbog jake ide-
ološke komponente, zbog toga što nisu samo sukobi interesa nego
i nepomirljivih gledanja, dobijaju obrise građanskog rata, u kome
je mržnja prema svakom protivniku mnogo jače naglašena i gde
“viteško” ponašanje prema vojniku u suprotnom taboru počinje
da izgleda nemoguće.
Vrhunac terorskog u mogućem međunarodnom sukobu i u
današnjim međunarodnim odnosima uopšte predstavlja posedo-
vanje i pretnja nuklearnim oružjem i ostalim oružjima za masov-
no uništavanje. Po definiciji, ova monumentalna pretnja, gde se
broj mogućih žrtava računa na milione, upravljena je na nevojne
objekte, u prvom redu na stanovnike velikih ljudskih aglomeraci-
ja. Uostalom, odnosi koji postoje između velikih nuklearnih sila
otvoreno se nazivaju “ravnotežom terora”, izrazom koji se u nas
iz neobjašnjivih razloga prevodi ublaženo, kao “ravnoteža straha”.
Sve kalkulacije nuklearnih stratega svode se na to da će u slučaju
atomskog rata u prvom udaru biti uništeno toliko miliona lju-
di, da bi uzvratni udar ubio još više itd., itd. One dostižu svoju
krajnost tzv. “sposobnošću nadubijanja” (overkill capacity), gde se
premoć jedne strane računa tako što može više puta da ubije celo

197