Page 122 - Vojin Dimitirijević - Strahovlada

brojem otkrivenih neprijatelja i obaveštenja; odricanje od surovih
metoda značilo bi gubljenje položaja i prihoda, a napuštanje slu-
žbi u čije su se kolo uhvatili donosilo bi represalije prema njima
i njihovim porodicama.
Pripadnici SS u Trećem rajhu, naročito onih njihovih jedini-
ca koje su se bavile istragom ili obezbeđivale stražarsku službu
u koncentracionim logorima, imali su svoj sadistički postotak,
ali su to dobrim delom bili i “normalni” ljudi, koji su u odre-
dima SS tekli karijeru, sticali materijalnu dobit ili “ispunjavali
dug” prema fireru i naciji kako su ih učili u školama i stalnim
dopunskim kursevima, i kako su mogli da čitaju u nizu knji-
ga i brošura kojim ih je Himler zasipao. Proučavanje ličnosti
na višem i srednjem stupnju nacističke terorske hijerarhije više
svedoči o “banalnosti” njihovog zla, jer ti, sasvim obični, bez-
bojni i beznačajni ljudi najčešće nisu bili ni natprosečni u po-
gledu izopačenosti, već su se ponašali kao nemački činovnici; za
njih su mučenja i ubijanje, masovni kakvi su bili, predstavljali
pretežno administrativni i tehnološki problem, koji treba rešiti
na zadovoljstvo pretpostavljenih. Takav “ubica za pisaćim sto-
lom” (Schreibtischmörder) bio je Ajhman (Eichmann), “zadužen”
za “konačno rešenje” jevrejskog pitanja, ali i upravnik logora
u Osvjenćimu (Aušvicu) Rudolf Hes (Hoess); on se ponosio
spretnošću, pedantnošću i invencijom koje je pokazao uvodeći
u svom logoru gasne komore maskirane kao kabine za tuširanje,
čime je postigao dotada neviđenu efikasnost ubijanja, koja je išla
i do deset hiljada ljudi na dan.
I u Osvjenćimu i u drugim logorima upravnici i njihovi stražari
živeli su u idiličnim vilama, izgrađenim posebno za njih u logor-
skom krugu, vodeći uzoran porodični život nemačkih malograđa-
na. Logoraši koji su imali tu nesreću da upoznaju nemačke kon-
centracione logore od samoga početka i tu sreću da ostanu živi do
oslobođenja slažu se da se više individualnog sadizma ispoljavalo
na samom početku, kada su ti logori bili u nadležnosti prvobitne,
šire Hitlerove partijske vojske SA (Sturmabteilung), regrutovane
pretežno od deklasiranih elemenata i fanatika, koji su s logorašima
ulazili u lični odnos mržnje prema političkom protivniku. Kao
što je poznato, Hitler je bio 1934. godine prinuđen da razvlasti
SA u nastojanju da postigne kompromis s nemačkom krupnom
buržoazijom i vojskom, pa je u “noći dugih noževa” lično ruko-
vodio pohodom u kome je ubijena cela elita SA, koja, kao ni sâm

122