Page 9 - Željko Krstić - Korupcija

Željko Lj. Krstid
S. vuković: KORUPCIJA
Slobodan Vuković : „ KORUPCIJA I
VLADAVINA PRAVA“ , Institut
društvenih nauka – Draganić; Beograd;
2003; str. 205
„ Opšteprihvaćeno klasično shvatanje korupcije u
osnovi se zasniva na tezi da je ona patološka
pojava i da predstavlja kvarenje moralnih
vrednosti pojedinaca, a samim tim i društva. To
kvarenje nastaje radi koristoljubivosti. Još u
prvoj polovini devetnaestog veka u Engleskoj,
Rusiji, Pruskoj, kao i u mnogim drugim
drţavama smatralo se za normalno i opravdano
dobijanje poloţaja na osnovu porekla. Za
normalno se, takoĎe, smatra i kupovanje javnih
poloţaja, iz kojih, pored ugleda i moći, proizilaze
odreĎene privilegije. U drugoj polovini 19 v. u
tada vodećim drţavama sveta, a posebno u
Sjedinjenim Drţavama, Engleskoj i Pruskoj
stvaraju se profesionalne uprave čiji će se rad u
9 | P a g e
SVITAC, novembar 2014
načelu zasnivati na principima stručnosti,
kompetentnosti i nepristrastnosti. Nepotizam,
zloupotreba javne vlasti za ličnu, porodičnu ili
grupnu korist i podmićivanje, smatra se prvo
štetnim , zatim se moralno osuĎuje, a ubrzo i
formalno pravno zabranjuje.”- piše dr Vuković,
navodeći i njenu definiciju: „ Korupcija (lat.
corruptio) označava: pokvarenost, kvarnost,
izopačenost, razvrat, potkupljivanje;
podmićivanje, potkupljenje, kvarenje,
krivotvorenje. Pod korupcijom danas, najčešće
podrazumevamo prisilnu trţišnu transakciju u
kojoj zbog principa nepristrasnosti dolazi do
punog izraţaja nezakonito korišćenje društvenog
poloţaja i moći radi sopstvene, porodične ili
grupne koristi. Korupcija, nije samo nemoralna
već i kriminalna društvene pojava. ..( str. 9-10)
Vuković navodi da : Predemet trgovine, takoĎe
ne moţe biti sluţbeni poloţaj. To proizilazi iz
dobro poznate činjenice da sluţbeni poloţaj, kao
pojedinačno dobro, proističe iz političke moći
kao opšteg dobra...On upozorava da je “
korišćenje sluţbenog i političkog poloţaja, kao
posebnog dobra, radi lične, porodične ili grupne
( partijske ) koristi, mimo kodifikovanih pravila,
sankcionisano u krivičnom pravu većine
savremenih drţava, jer je primanje mita, u suštini
, zloupotreba diskrecionih prava, političke ili
društvne moći. (Vuković ; 2003 str. 11)
U odeljku : “Metolodološke
napomene” , Vuković navodi : Poseban
problem, kada je reč o odnosu kriminala I
korupcije, predstavlja to što pojedini kriminalni
bosovi potkupljuju političke zvaničnike, policiju,
tuţilaštvo, pravosuĎe da bi njihova delatnost
ostala što dalje od provere, odnosno istrage, I od
pokretanja krivičnog postupka. U situaciji kada
ne uspeju da podmite jednu od prve tri institucije
( političare, policiju I tuţilaštvo) ostaje im
četvrta- pravosuĎe. Istraţivaču poseban problem
predstavlja to što su vršioci vlasti, neretko kao
pojedinci ili organizovana grupa na vlasti ,
ogrezli u korupciju i kriminal. (Vuković ; 2003;