Page 96 - Pyotr Ouspenskii - U potrazi za čudesnim

broj dva, sentimentalno biće emocionalnog čoveka; biće čoveka
broj tri, racionalno biće teoretičara, i tako dalje. Sasvimje jasno
zašto znanje ne može biti daleko od bića. Čovek broj jedan, dva
i tri ne može rezonovanjem svoga bića posedovati znanje čove­
ka broj četiri, pet ili više. Šta god da mu daš, on će protumačiti
na svoj način, on će umanjiti svaku ideju na nivo na kome je on
sam.
Isti red podele u sedam kategorija mora se primeniti na sve
što se odnosi na čoveka. Postoji broj jedan umetnosti, to je umet-
nost čoveka broj jedan, umetnost koja oponaša, kopira, ili vrlo
primitivna i senzualna umetnost kao što su ples i muzika divlja­
ka. Postoji umetnost broj dva, sentimentalna; umetnost broj tri,
intelektualna, izmišljena umetnost; i tako mora postojati umet­
nost broj četiri, pet i tako dalje.
Na isti način, postoje religije čoveka broj jedan, religije
koje se sastoje od rituala, spoljašnjih formi, žrtvovanja i cere­
monija ogromnog sjaja, ili nasuprot, mračne, okrutne i di­
vljačkog karaktera. Postoji religija čoveka broj dva; religija
vere, ljubavi, obožavanja, impulsa, entuzijazma, koja se ubrzo
pretvara u religiju progona ograničenja i izgona 'jeretika' i 'bez­
božnika'. Postoji religija čoveka broj tri; intelektualna, teoret­
ska religija dokaza i argumenata, zasnovana na logičnoj
dedukciji, uvažavanju i interpretacijama. Religije broj jedan,
dva i tri su zapravo jedine koje poznajemo; sve poznate i posto­
jeće religije na svetu pripadaju jednoj od ove tri kategorije. Kak­
ve su religije čoveka broj četiri, pet i dalje, ne možemo znati dok
god smo ono što jesmo.
Ako umesto religije uopšteno, uzmemo Hrišćanstvo, i ta­
da postoji Hrišćanstvo broj jedan, a to je paganizam prerušen u
Hrišćanstvo. Hrišćanstvo broj dva je emocionalna religija, po­
nekad veoma čista ali bez snage, ponekad puna krvoprolića i
užasa i vodi ka Inkviziciji, religioznim ratovima. Hrišćanstvo
broj tri, instance koje omogućavaju razni oblici Protestantizma,
zasniva se na dijalektici, argumentu, teorijama i tako dalje. Ta­
da postoji Hrišćanstvo broj četiri o kome čovek broj jedan, dva
i tri nemaju pojma.
Ustvari Hrišćanstvo broj jedan, broj dva i broj tri su za­
pravo spoljašnje imitacije. Samo čovek broj četiri stremi da bu-